Diyabet-İnsülin Direnci
Obeziteye bağlı olarak gelişen en yaygın kronik hastalıklardan biri de halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabettir. İnsanlarda yağ dokusunun aşırı artması, vücuttaki hücrelerin insülin hormonuna olan duyarlılığını azaltır ve bu durum insülin direnci adı verilen bir sağlık sorununa neden olur. Kandaki şeker, insüline duyarsız olan hücrelere alınamadığı için yüksek kan şekeri görülür. Bu durum Tip-2 diyabetin gelişiminde etkili olan sorundur. Tip-2 diyabet en sık görülen diyabet türüdür ve birçok obez hastada insülin direnci görülür. İnsülin direnci, diyabetin henüz tam olarak gelişmediği, prediyabet (ön diyabet) adı verilen başlangıç aşamasındaki hastalarda görülür. Kilo verme diyeti veya obezite cerrahisi gibi tedavi yöntemleriyle obezitenin ortadan kaldırılması, prediyabet dönemindeki hastalarda insülin direncinin azaltılması ve diyabetin ortaya çıkmadan önce önlenmesi açısından oldukça önemlidir.
Hipertansiyon
Ülkemizde ve dünyada yaygın bir hastalık olan hipertansiyon, obez hastalarda normal kilolu bireylere göre yaklaşık 3 kat daha fazla görülmektedir. Obez bireylerde hipertansiyonun nedenleri arasında yağ dokusunun artması, aşırı insülin üretimi (hiperinsülinemi) ve insülin direnci, damar ve hücre yapılarında bozulma gibi birçok faktör yer almaktadır. Bu nedenle obez hastaların ideal kilolarına ulaşmalarına yardımcı olmak hipertansiyonu önlemede veya ilerlemesini engellemede oldukça etkilidir.
Koroner arter hastalığı
Obez bireylerde özellikle karın bölgesinde aşırı yağlanma kalbe baskı yapabilir ve işleyişini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca obeziteye bağlı gelişen insülin direnci sonucu kan şekeri seviyeleri yükselerek damar duvarlarında yapısal bozulmalara yol açabilir ve bu da kalp damar hastalıklarının temelini oluşturabilir. Tüm bunların sonucunda obez hastalarda kalp damar hastalıkları olasılığı sağlıklı bireylere göre önemli ölçüde yüksektir. Bu hastalıkları önlemek için obeziteyi mümkün olduğunca erken tedavi etmek önemlidir.
Safra Kesesi Hastalıkları
Obez hastalar çoğunlukla kanda kolesterol seviyesi yüksek olan kişilerdir. Safra kesesinde üretilen safra sıvısındaki kolesterol seviyesi normalin üzerine çıktığında safra kalitesinin bozulmasına neden olur ve bu da safra taşı oluşumuna yol açar. Bu nedenle safra kesesi hastalıkları, safra taşlarının oluşumu ve safra kanallarında tıkanıklık gibi olumsuzluklarla seyreden safra kesesi hastalıkları doğrudan obezite ile ilişkilidir.
Felç (İnme)
Obezitenin risk faktörü olarak kabul edildiği bir diğer sağlık sorunu ise halk arasında felç olarak da bilinen felçtir. Herhangi bir nedenle vücudun bir bölümündeki kasları istemli olarak hareket ettirme yeteneğinin kaybına felç denir. Obez hastalarda damarlardaki yapısal bozulma ve yüksek tansiyon riskinin artması nedeniyle miyokard enfarktüsü (kalp krizi) ve beyin kanaması gibi ciddi akut komplikasyonların sıklığı önemli ölçüde artar.
Uyku Apnesi
Obez hastalarda damak ve küçük dil bölgesinde sarkma ve büyüme, solunum yollarında daralma ve nefes darlığı sıklıkla görülür. Uyku sırasında karın bölgesinin ağırlığı vücudun sırtüstü pozisyonda yatması nedeniyle solunum yollarında daralmaya neden olur. Bu komplikasyonlar sonucunda uyku apnesi, kişinin uykudayken belirli bir süre nefes alamamasıyla karakterize bir sağlık sorunu ortaya çıkar.
Astım
Yaşam kalitesini ciddi oranda düşüren hastalıklardan biri olan astım, obez bireylerde normal kilolu bireylere göre çok daha şiddetli seyreder. Hastalarda kilo artışı nedeniyle astım atakları çok daha sık görülebilmekte ve hastalığın kontrol altında tutulması zorlaşmaktadır. Bu nedenle obezite ile birlikte ortaya çıkan astımın tedavisinde başarı oranını artırmak için kilo kontrolünün sağlanması önemlidir.
Psikolojik Sorunlar
Obezite hastalarında tıbbi komplikasyonların yanı sıra estetik açıdan da olumsuz etkiler görülmekte olup, toplum içerisinde sevilmeme, dışlanma gibi sorunlar da yaşanmaktadır. Bu durum hastalarda depresyon, özgüven eksikliği, obsesif kompulsif bozukluk gibi bazı psikolojik sorunların görülme olasılığını artırmaktadır. Bu hastalarda gelişen psikolojik sorunlar ve bunların yol açtığı sorunlar kilo kontrolünün sağlanması ve bireylerin ideal kilolarına ulaşması ile en aza indirilebilmektedir.
Yukarıda da değinildiği gibi obezite, insan hayatını büyük ölçüde etkileyen ve birçok hastalığın oluşumunda birincil risk faktörü olan, bu nedenle mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur. Obez kişilerde ölüm oranı, diyet bazlı zayıflama yöntemleriyle tedavi sürecini tolere edebilecek düzeyde olduğunda, diyetisyen tarafından hazırlanan kişiye özel beslenme planı içeren bir program dahilinde kilo kaybı gerçekleştirilmelidir. Ancak obezite çok ileri düzeydeyse ve hayatı tehdit edebilecek ciddi komplikasyonlara yol açmışsa obezite cerrahisi adı verilen bir dizi tedavi yöntemine başvurulması gerekebilir. Mide bypass, tüp mide, mide küçültme ameliyatı gibi bu yöntemlerin nasıl ve hangi durumlarda uygulanacağına obezite cerrahisi uzmanı tarafından yapılacak detaylı muayenenin ardından karar verilmelidir.
Bir yanıt bırakın