Orta Düzey Ev Sahibi Bir Bilim Terimi Olarak:
Üzerinde parazit bir organizmanın yaşamının belli bir dönemini geçirdiği canlı.
Sağlık-Tıbbi Terim Olarak Ara Sunucu:
Parazitin olgunlaşmamış veya eşeysiz üreyen formunu barındıran konak.
Bazılarının bir ara konağı vardır, bazılarının birden fazla. T. saginata’nın tek bir ara konağı vardır, bu da bir inektir. Dicrocoelium dendriticum’un iki ara konağı vardır, biri kara salyangozu ve ikincisi bir karıncadır (Formica fusca)
Parazitizm
Parazitler, konaklarını ve onlarla ilişkilerini sürekli olarak değiştirdikleri geniş bir evrimsel strateji yelpazesine sahiptir. Parazit, parazitin ve konakçının birlikte evrimleşmesiyle birlikte, konakçıda parazite karşı direnç avantajları sağlayan gen polimorfizmlerine neden olabilir veya tam tersine hastalığa neden olabilir.
Parazitizmde konak türleri
Birincil veya kesin konak, parazitin olgunluğa eriştiği ve fırsat verildiğinde eşeyli üreme gerçekleştirdiği son konaktır.
İkincil konaklar veya ara konaklar, cinsel olgunluğa ulaşmamış ve genellikle parazitin gelişmesi ve yaşam döngüsünü tamamlaması için parazite ihtiyaç duyan ara konaklardır. Çoğunlukla parazitin birincil konakçısına ulaşmasını sağlayan vektörlerdir.
Hangi konakçının kesin konakçı, hangisinin ikincil konakçı olduğunu anlamak kolay değildir ve bazı durumlarda bu mümkün bile olmayabilir. Birçok parazitin yaşam döngüleri henüz tam olarak bilinmemektedir. Bazen daha önemli görünen organizmaya kesin konakçı denir ve bu tanımın yanlış olduğu anlaşılsa bile kullanılmaya devam edilebilir. Örneğin, çamur solucanları balıklarda görülen girdap hastalığının ara konakçıları olarak görülebilse de, bir miksospor olan parazit bu solucanlarda eşeyli olarak çoğalır. Trişinozise neden olan nematod Trichinella spiralis’in yetişkinleri konağın sindirim sisteminde yaşarken, olgunlaşmamış yavruları kaslarda yaşar ve aynı konak bu parazit için hem ara hem de son konakçı olarak görev yapar. Uyku hastalığına neden olan Trypanosoma gambiense’nin birincil konağı tsetse sinekleri iken, ara konağı insanlardır. Tenyaların karmaşık bir yaşam döngüsü vardır ve gelişimlerinin farklı dönemlerini farklı organizmalarda geçirebilirler.
Paratenik konak, ara konakçıya benzer ve parazitin gelişim döngüsü için elzem değildir. Paratenik konak, parazitin gelişim aşamaları için elzem değildir ve parazit bu konakta gelişmez, ancak paratenik konakta kalmak, onun dışında kalmaktansa hayatta kalmasını uzatır. Bu konakçılar, parazitin gelişim aşaması diyagramlarında dikkate alınmaz.
Kazara, kör nokta konakları genellikle parazitin kesin konakçısına bulaşmasını engelleyen ve böylece parazitin gelişimini tamamlamasını engelleyen yaratıklardır. Örneğin, insanlar ve atlar Batı Nil Virüsü için kazara kör nokta konaklarıdır ve bu virüsün yaşam döngüsü normalde Culex sivrisinekleri ve kuşlar arasında devam eder. İnsanlar ve atlar enfekte olabilir, ancak kanlarındaki virüs seviyesi onları ısıran sivrisineklere bulaşacak kadar yüksek değildir.
Rezervuar konakçı, bir patojeni barındıran ancak herhangi bir hastalık belirtisi göstermeyen canlı bir organizmadır. Ancak, patojene duyarlı diğer türler için bir enfeksiyon kaynağı sağlar. Tek bir rezervuar konakçı birçok kez tekrar enfekte olabilir.
Bir yanıt bırakın