Sağlık : Kelime olarak Türkçe karşılığı sağlamlık, sağlık ve esenlik anlamını verir. Hadis Usulünde hadisin sıhhatini ifade eden bir terim olarak kullanılır. Hadisin sıhhatini yargılamak önemli bir konudur ve öncelikle sıhhat şartlarını taşımasına bağlıdır. Ayrıca esasen sahih kabul edilen bir kitapta yer alması da sıhhat hükmü vermek için yeterli sayılır.
Bir hadis, hadis bölümünde veya kitabında bulunsa, fakat Sahih kitaplarından birinde yer almasa ve hadis imamlarından biri tarafından sahih olduğuna hükmedilmemiş olsa, fakat senedi sahih olsa, o hadisin sıhhati hakkında hüküm verilip verilmeyeceği ihtilaflıdır. İbnü’s-Salah, kendi zamanında böyle bir hüküm vermeye cesaret edemeyeceğini, sadece senedine bakarak bir hadisin sıhhatini tespit etmenin zor olduğunu söylemiştir.
Ona göre bunun sebebi, rivayette sıhhat için gerekli olan ezber, dabt ve itkân şartlarından uzak isnad kalmamış olmasıdır. Zayıf ve haseni bilmek, bir bakıma hadis âlimlerinin, tahrif ve tahriften uzak olduğu bilinen meşhur ve muteber kitaplarında söylediklerine bağlıdır. 1075
Buna göre, hadislerin sıhhati hakkında hüküm verme hususunda daha fazla çaba sarf eden ilk dönem âlimlerinin bir şey söylemediği bir hadis hakkında sıhhat hükmü vermek mümkün değildir; çünkü böyle bir hadis hakkında sıhhat hükmü vermemelerinin bir sebebi olmalıdır. Hatta onu sahih saymadıkları da söylenebilir. Eğer onu görselerdi, mutlaka sıhhat hükmü verirlerdi.
Nevevi, İbnü’s-Salah’ın bu görüşünü kesin olarak kabul etmez. Ona göre, hadis ilminde ileri derecede bilgi sahibi ve sağlam bilgiye sahip bir âlimin, hakkında daha önce hüküm verilmemiş bir hadisin senedine bakarak sahih olduğunu söylemesi caizdir. 1076 Nitekim bazı âlimler, hakkında daha önce hüküm verilmemiş bazı hadislerin sahihliği hakkında kendi bilgilerine dayanarak hüküm vermişlerdir. İbn Hacer de aynı görüştedir. Ona göre, Sünen ve Müsned kitaplarında bulunan bir hadisin, ravisinin sahih olduğunu söylememesi hâlinde, senedi sahihlik şartlarını taşıdığı ve dikkatli bir muhaddisin dikkatini çekecek bir kusur taşımadığı takdirde, sahih olduğuna hükmetmek imkânsız değildir.
Ancak bu tür hadislerin fark edilmemiş sebepleri olma ihtimali de vardır. Bu sebeple ihtiyat gereği bu tür hadisler hakkında hüküm verirken “bu hadis sahihtir” demek yerine “sahihul-isnad” denmelidir. Bazı âlimler bu tür hadisler hakkında inşallah sahihtir demişlerdir. 1077 (Bkz. Sahihûn inşallah).
Bir yanıt bırakın